☃️ Zawrat Z Doliny Pięciu Stawów

Dolina Pięciu Stawów Polskich Znajdujące się tam pięć stawów to: Wielki Staw Polski, Czarny staw Polski, Przedni staw Polski, Zadni Staw Polski i Mały Staw Polski. Z doliny prowadzą szlaki na Zawrat, Kozi Wierch, Kozią Przełęcz, Krzyżne, Szpiglasową Przełęcz oraz przez Świstówkę i Kępę do Morskiego Oka.

Przejście z Kasprowego do Doliny 5 Stawów przez Gładką przełęcz to stara narciarska doroga którą chadzał już Oppenheim. Przy sprzyjających warunkach śniegowych jest to świetna alternatywa do przejścia przez Zawrat. Przy tym zaliczamy ładny zjazd ze Świnickiej Przeł. a samego podejścia nie jest wiele.

– Trudność szlaku: mówi się, że to jeden z najtrudniejszych szlaków w Tatrach. Wskazówka ode mnie: oswój się z ekspozycją i sztucznymi ułatwieniami, zanim wybierzesz się na Rysy. Na pierwszy raz świetnym wyborem jest Szpiglasowy Wierch od Doliny Pięciu Stawów lub Zawrat z Doliny Gąsienicowej.

Niebieski szlak z Doliny Pięciu Stawów Polskich jest najłatwiejszą i najbardziej bezpieczną opcją dojścia na malowniczą przełęcz Zawrat (2159 m Na drodze nie doświadczymy trudności technicznych, dużej ekspozycji i uciążliwej stromizny. Jeśli jesteśmy w górach początkujący i nie czujemy się na siłach, to polecam zejść tą samą trasą – w odróżnieniu od szlaku z „Piątki” wszystkie inne warianty należą do trudnych i zdecydowanie bardziej eksponowanych. Trasa i profil wysokości Opis szlaku na Zawrat Na Zawrat postanowiliśmy wybrać się podczas naszej wycieczki z Palenicy Białczańskiej przez Świstówke Roztocką do Doliny Pięciu Stawów Polskich, o której pisałem co nieco w poprzednim tygodniu. Po przejaśnieniu się, nie zastanawialiśmy się długo i szybko ruszyliśmy ze schroniska w „Piątce” w stronę przełęczy, z uwagi na zapowiadane (kolejne już dzisiaj) załamanie pogody. Zostawiamy za sobą schronisko i pędzimy niebieskim na Zawrat Strażnicówka TPN przy Małym Stawie Polskim Dolina Pięciu Stawów Polskich Początkowo szlak prowadzi wzdłuż brzegu Przedniego, Małego i Wielkiego Stawu Polskiego. Ten ostatni jest drugim, co do powierzchni jeziorem w Tatach (zaraz po Morskim Oku) – ma ponad 34 ha powierzchni! Dochodzimy w międzyczasie do drewnianego mostku nad potokiem Roztoka, gdzie w niedalekiej odległości znajduje się skrzyżowanie szlaków. Kontynuujemy wędrówkę szlakiem niebieskim, natomiast zielony odbija w kierunku Siklawy i Doliny Roztoki. W tle Miedziane górujące nad całą Doliną Pięciu Stawów. Po prawej – Szpiglasowy Wierch (2176 m mostek nad potokiem RoztokaZielony szlak prowadzi w kierunku Siklawy i dalej do Doliny Roztoki Odejście na Przełęcz Krzyżne Wygodna ścieżka prowadzi nas pośród kosodrzewiny i po około 5 minutach jesteśmy już przy kolejnym skrzyżowaniu szlaków. Tym razem ścieżka odchodzi w prawo na przełęcz Krzyżne (2122 m która „konkuruje” z przełęczą Zawrat o miano najlepszej panoramy w polskiej części Tatr. W tym roku mam nadzieję sprawdzić to na własnej skórze (podobno panorama z Krzyżnego bije na głowę tą, którą widziałem na Zawracie). A Wy co o tym myślicie? Kto wygrywa tą batalię? Szlak prowadzi po kamiennych stopniachŻółty szlak odbija na Przełęcz Krzyżne (2112 m Odejście na Kozi Wierch i Szpiglasową Przełęcz Szlak bardzo delikatnie się wznosi się w górę, dlatego możemy spokojnie skupić się na podziwianiu pięknego otoczenia Doliny Pięciu Stawów Polskich. Kolejne rozwidlenia to czarny szlak prowadzący Kozi Wierch (podobnie jak Krzyżne w planach na ten rok) oraz żółto znakowana trasa na Szpiglasową Przełęcz. Kolejne już rozwidlenie. Tym razem czarny szlak prowadzący na najwyższy szczyt leżący w całości na terytorium Polski. Potężny masyw Koziego Wierchu Wielki Staw Polski i żółty szlak na Szpiglasową Przełęcz Wyraźnie widać szlak prowadzący na Szpiglasową Przełęcz Widok w kierunku Gładkiego Wierchu Odejście na Kozią Przełęcz Później wędrujemy chwilę żółto – niebieskim szlakiem, który po około 5 minutach rozgałęzia się – żółta ścieżka odbija na sławną Kozią Przełęcz (2137 m która leży w masywie Koziego Wierchu, pomiędzy Zamarłą Turnią, a Kozimi Czubami. Szczególnie znana jest oczywiście 8 – metrowa stalowa drabinka, która z tego miejsca robi ogromne wrażenie. Należy jednak bezwzględnie pamiętać, ze szlak na Kozią Przełęcz należy do jednego z najtrudniejszych w Tatrach (duża ekspozycja, sporo klamer i łańcuchów, wąski trawers i problematyczne przejście pod skałą). Teraz pozostaje nam tylko trzymać się niebieskich drogowskazów do samego końca! Koniec z rozwidleniami ? Kamienny chodnik zaczyna wyraźnie piąć się w górę, droga prowadzi zakosami i wkracza na terytorium Doliny pod Kołem, która stanowi górne piętro Doliny Pięciu Stawów Polskich. Żółty szlak na Kozią Przełęcz. W tle Pusta Dolinka Niesamowity widok! Mały Kozi Wierch, Zamarła Turnia, Kozie Czuby i Kozi Wierch Szlak prowadzi zakosami… i zaczyna piąć się co raz mocniej w górę Pusta Dolinka Po prawej stronie otwiera się wspaniały widok na zawaloną piargami Pustą Dolinkę, która otoczona jest granią Kołowej Czuby (2105 m Małym Kozim Wierchem (2228 m Zmarzłymi Czubami, Zamarłą Turnią (2179 m i Kozimi Czubami. Niesamowita wysokogórska sceneria! Chwilę później możemy podziwiać już wszystkie stawy w tej okolicy – oprócz Przedniego, Małego i Wielkiego Stawu, mamy widok na Czarny Staw (1722 m najmniejsze Wole Oko (1862 m oraz drugi najwyżej położony staw w Polsce, czyli Zadni Staw (1890 m Szczyty otaczające Pustą Dolinkę – przez nie przebiega legendarna Orla Perć Jedno z moich ulubionych zdjęć z tej wycieczki Na pierwszym planie “Szpiglas”. Z tyłu chowa się Cubryna i Mięguszowiecki Szczyt Wielki. Dolina pod Kołem Idziemy teraz pod ścianą Kołowej Czuby, rozcinającą teren na Dolinkę Pustą i Dolinę pod Kołem. Męczące podejście wyprowadza nas w okolice przełęczy Schodki (2085 m która oddziela wspomnianą wcześniej Kołową Czubę od Małego Koziego Wierchu. Wyrasta przed nami imponujący masyw Świnicy – na jej południowej ścianie łatwo dostrzegamy czerwony szlak prowadzący z Zawratu na Świnicę (który jest zamknięty przez TPN do odwołania z powodu obrywu skalnego). Ostatecznie docieramy wygodnym chodnikiem po skalistym zboczu Małego Koziego Wierchu do naszego punktu docelowego – przełęczy Zawrat. Podejście do Dolinki pod KołemJaki to był ten ostatni staw? W chmurach zginął trochę masyw ŚwinicyZadni Staw Polski otoczony przez Walentynkowy Wierch Szlak na Zawrat nabiera wysokości Szlak omija Kołową CzubęSprawdzam jak tam sytuacja wygląda za nami. W tle Gładki Wierch i jeszcze dalej Krywań Jesteśmy na miejscu – Zawrat Przełęcz Zawrat (2159 m zlokalizowana jest we wschodniej grani Świnicy, dokładnie pomiędzy Małym Kozim Wierchem, a Zawratową Turnią. Stanowi ona najpopularniejsze przejście z Doliny Gąsienicowej do Doliny Pięciu Stawów. Widoki w tym miejscu są pierwszorzędne i należą do jednych z najpiękniejszych w Tatrach: wschód – widok na Mały Kozi Wierch (2228 m – widok na Świnicę (2301 m – widok na Zadni Staw Polski, nad którym wznosi się Walentkowy Wierch (2156 m Dalej mamy Cichy Wierch (1979 m Gładką Przełęcz (1993 m Gładki Wierch (2065 m oraz Kotelnicę. W tle podziwiać możemy rozległą panoramę na szczyty Tatr Wysokich na Rysy, Gerlach, Mięguszowieckie Szczyty, Koprowy Wierch, Szpiglasowy Wierch oraz narodową górę Słowaków – Krywań (2495 m – tutaj widoki na Dolinę Gąsienicową są mocno ograniczone przez zachodnią Grań Kościelców. Niebieski szlak sprowadza do czeluści Zawratowego Żlebu Panorama w kierunku południowym Ciekawie z tego miejsca prezentuje się Krywań Orla Perć Na Zawracie ma swój początek Orla Perć – najtrudniejszy szlak i najniebezpieczniejszy w polskich Tatrach. Prowadzi on dalej przez Kozią Przełęcz, Kozi Wierch, Granaty, aż do przełęczy Krzyżne (odcinek od Zawratu do Koziego Wierchu jest jednokierunkowy). Trasa wiedzie bardzo eksponowanym terenem, dlatego nie jest polecana osobom cierpiącym na lęk wysokości. Dodatkowo stykamy się na niej z licznymi łańcuchami, klamrami, pojawiają się też dwie stalowe drabinki. Wszystko to sprawia, że szlak wymaga dobrego przygotowania i nie jest polecany początkującym turystom. W lewo szlak wiedzie na słynną Orlą Perć (odcinek od Zawratu do Koziego Wierchu jest jednokierunkowy) Zeście do Doliny Pięciu Stawów i Doliny Roztoki Wejście na Zawrat z Doliny Pięciu Stawów zajęło nam dokładnie 1 h 25 min. Niestety tylko 10 minut było nam dane na uwiecznienie wspomnień. Niebo spowiły ciemne chmury, po słońcu nie było już śladu i ni stąd, ni zowąd lunął deszcz. Szybko założyliśmy nasze decathlonowskie rain cut’y i zaczęliśmy ekspresowe zejście w kierunku schroniska. Na nasze szczęście ulewa zakończyła się tak szybko jak się zaczęła – po około 10 minutach znowu mogliśmy cieszyć się promieniami słońca i pięknymi, wysokogórskimi krajobrazami. Docierając do kładki na potoku Roztoka zmieniamy szlak z niebieskiego na zielony i Doliną Roztoki schodzimy do Wodogrzmotów Mickiewicza i dalej do Palenicy Białczańskiej. Dokładny opis możecie przeczytać w tym poście. Nie wygląda to dobrze … Piąteczka Dolina Roztoki Podsumowanie Szlak na Zawrat z Doliny Pięciu Stawów Polskich dostarczy nam niezapomnianych widoków. To zdecydowanie łatwiejszy wariant dojścia niż ten, który prowadzi z Doliny Gąsienicowej przez Czarny Staw Gąsienicowy i Zmarzły Staw. Trasa z „Piątki” pozwala nam zapoznać się z całą Doliną Pięciu Stawów oraz jej wszystkimi stawami bez pomocy łańcuchów i innych sztucznych ułatwień. Dzisiejsza wyprawa (pomimo ulewy na przełęczy) zostaje zaliczona do jednych z najbardziej udanych! Jeśli uważasz, że będąc tu znalazłeś niezbędną wiedzę, inspirację do wyjazdu, praktyczne wskazówki czy odpowiedź na nurtujące Cię pytanie, to będę niezwykle wdzięczny za symboliczny napiwek wrzucony do blogowej skarbonki. Dziękuje! ^{Jest prawdopodobne, że już dużo wcześniej na szczyt wchodzili z Doliny Pięciu Stawów Polskich pasterze i myśliwi. Zimowe zdobycie szczytu odnotowano 3 kwietnia 1907 r., należy ono do Mariusza Zaruskiego i Józefa Borkowskiego. Było to wejście narciarskie, w owych czasach jedno z największych osiągnięć w narciarstwie tatrzańskim.}

Dolina Pięciu Stawów Dolina Pięciu Stawów stanowi właściwie jedną dolinę z Doliną Roztoki. Oddzielone są one ścianą stawiarską, z której spływa wodospad Siklawa i razem stanowią odgałęzienie Doliny Białki. Sama Dolina Pięciu Stawów ma długość 4 km, powierzchnię około 6,5 km2 i leży na wysokości 1625 – 1900 m Otoczona jest malowniczymi, skalistymi szczytami. Od północy ograniczona jest przez Świnicę (2301 m Mały Kozi Wierch (2228 m Zamarłą Turnię (2179 m i Kozi Wierch (2229 m Od zachodu otaczają ją graniczne szczyty Walentkowy Wierch (2156 m i Gładki Wierch (2065 m a od południa (również graniczne) – Niżni Liptowski Kostur (2055 m Wyżni Liptowski Kostur (2083 m i Szpiglasowy Wierch (2176 m Od zachodu ograniczona jest przez masyw Miedzianego (2233 m Opalony Wierch (2115 m i Świstową Czubę (1763 m Dolina Pięciu Stawów Dolina Pięciu Stawów W górnej części Doliny Pięciu Stawów znajdują się dwie niewielkie dolinki – cyrki polodowcowe – Dolinka Pusta i Dolinka pod Kołem. Dolina jest pochodzenia glacjalnego – jej dno zostało wyżłobione przez lodowiec. Nazwa Doliny wzięła się od znajdujących się na jej obszarze pięciu jezior – Przedniego Stawu, Małego Stawu, Wielkiego Stawu, Czarnego Stawu i Zadniego Stawu. Oprócz nich jest jeszcze szóste, najmniejsze jezioro – Wole Oko, ale ponieważ zdarza się, że okresowo wysycha, nie zostało uwzględnione w nazwie doliny. Dolina Pięciu Stawów jest jedną z najpiękniejszych w całych Tatrach. Jej krajobraz, poza otaczającymi strzelistymi szczytami i malowniczymi jeziorami, tworzą liczne skały, głazowiska, piarżyska i zieleniące się połacie kosodrzewiny. Wysokogórski charakter sprawia, że na jej obszarze jest zazwyczaj chłodno i wietrznie, a śnieg utrzymuje się bardzo długo. To wszystko sprawia, że od początku XIX wieku była ona znanym celem wycieczek turystycznych. Pod koniec tegoż wieku wytyczono kilka szlaków turystycznych prowadzących do niej i w jej obrębie. W Dolinie Pięciu Staów występują liczne gatunki bardzo rzadko spotykanych roślin, takich jak tojad kosmaty, gnidosz Hacqueta, warzucha tatrzańska, saussureja wielkogłowa, jarząb nieszpułkowy, turzyca Lachenala, turzyca skąpokwiatowa czy ukwap karpacki. Zamieszkują ją także różne gatunki zwierząt – wśród nich niedźwiedzie, kozice, jelenie, świstaki czy bardzo rzadko spotykane rysie. Dolina Pięciu Stawów była niegdyś wypasana i wchodziła w skład Hali Pięć Stawów. Od 1968 roku TPN całkowicie zakazał wypasu na jej terenie. W dolinie, przy północnym brzegu Przedniego Stawu Polskiego stoi najwyżej położone w Polsce schronisko górskie. Jeziora w Dolinie Pięciu Stawów Przedni Staw Polski Przedni Staw Polski położony jest w Dolinie Pięciu Stawów Polskich, najbliżej wschodniego krańca tej Doliny. Jego powierzchnia wynosi 7,7 ha, głębokość – 34,6 m, długość – około 396 m, a szerokość – około 302 m . Tafla jeziora położona jest na wysokości 1668 m u stóp Świstowej Czuby (1763 m Opalonego Wierchu (2115 m i Niedźwiedzia (1812 m które otaczają je kolejno od północnego wschodu, południowego wschodu i południa. Jezioro jest zasilane przez spływające z Miedzianego strumienie wody, a wypływający z niego potok wpada do Wielkiego Stawu Polskiego. Przy północnym brzegu jeziora znajduje się najwyżej położone w Polsce schronisko, wybudowane połowie XX wieku. Przedni Staw Polski jest jeziorem pochodzenia polodowcowego. Brzegi jeziora są częściowo porośnięte kosodrzewiną. Jest ono sztucznie zarybione pstrągiem źródlanym. Przedni Staw Polski Mały Staw Polski Mały Staw Polski jest położony w Dolinie Pięciu Stawów Polskich, pomiędzy Przednim Stawem Polskim i Wielkim Stawem Polskim. Jest to niewielkie jezioro o powierzchni 0,18 ha, głębokości około 2 m, długości 68 m i szerokości 34 m. Tafla jeziora położona jest na wysokości 1668 m pomiędzy zboczami Wyżniej Kopy i Niedźwiedzia (1812 m W czasie zimy jezioro, ze względu na swoją małą głębokość, zamarza do samego dna. W 1876 roku nad brzegiem jeziora stanęło pierwsze w Dolinie Pięciu Stawów, prowizoryczne, kamienne schronisko górskie, a po 20 latach przebudowano je na nowocześniejsze – drewniane. W latach 1924 – 1926 wybudowano nowe schronisko, które spłonęło w 1945 roku. Obecnie stojący przy północnym brzegu Małego Stawu Polskiego niewielki, drewniany budynek, to kolejne schronisko wybudowane zaraz po II Wojnie Światowej przez Andrzeja Krzeptowskiego. Od 1968 roku w budynku znajduje się strażnicówka TPN. Wzdłuż północnego brzegu stawu przebiega niebieski szlak turystyczny od Schroniska nad Przednim Stawem na Zawrat. Mały Staw Polski Wielki Staw Polski Wielki Staw, leżący w Dolinie Pięciu Stawów Polskich, jest drugim co do wielkości jeziorem w polskich Tatrach. Jego powierzchnia wynosi 34,14 ha, co oznacza, że jest tylko niecałe 0,8 ha mniejsze od Morskiego Oka, choć niektóre źródła podają że w rzeczywistości jest od niego większy (a rozbieżność wynika z różnic w poziomie wody podczas wykonywania pomiarów). Niezależnie od tego, jest na pewno od niego o wiele głębsze i dłuższe. Głębokość Wielkiego Stawu wynosi prawie 80 m, długość – 998 m, szerokość 452 m, a pojemność (dzięki stosunkowo płaskiemu dnu położonemu na dużej głębokości) – 13 mln m³. Parametry te zapewniają mu miano najgłębszego, najdłuższego i najbardziej pojemnego jeziora w Tatrach. Tafla jeziora położona jest na wysokości 1665 m u stóp Miedzianego (2233 m i Szpiglasowego Wierchu (2172 m Misa, w której znajduje się jezioro, została wyżłobiona przez lodowce w plejstocenie. Jego dno pokryte jest kamieniami, żwirem i mułem. Jest zasilane przez trzy dopływy – potoki spływające ze Szpiglasowych Stawków, Czarnego Stawu oraz Pustej Dolinki i Dolinki pod Kołem. Wypływa z niego natomiast potok Roztoka, na którego początkowym odcinku znajduje się wodospad Siklawa. Brzegi jeziora porasta kosodrzewina. Po jego północnej stronie poprowadzony jest niebieski szlak turystyczny od schroniska na Zawrat. Przy północno-zachodnim brzegu Wielkiego Stawu stoi zabytkowa koliba kamienna z drewnianym, spadzistym dachem. Jest to najstarszy zachowany tego typu budynek w Tatrach, datowany na XVII wiek. W 1952 roku w jeziorze zatonął niedźwiedź brunatny, pod którym załamał się lód. Jego ciało zostało wydobyte ze stawu, wypchane i obecnie znajduje się w Muzeum Tatrzańskim. Wielki Staw Polski Wielki Staw Polski Wielki Staw Polski Czarny Staw Polski Czarny Staw Polski położony jest w środkowej części Doliny Pięciu Stawów, na południowy zachód od Wielkiego Stawu Polskiego. Powierzchnia jeziora wynosi 12,7 ha, głębokość ponad 50 m, długość – 618 m, a szerokość – 296 m. Tafla jeziora położona jest na wysokości 1722 m Do stawu od strony południowo-zachodniej opadają zbocza Kotelnicy (odcinka grani głównej Tatr). Wzdłuż wschodniego brzegu jeziora przebiega żółty szlak na Szpiglasową Przełęcz, a po północnej stronie – niebieski szlak ze schroniska nad Przednim Stawem Polskim na Zawrat. Wody jeziora zasilają Wielki Staw Polski. Czarny Staw Polski Wole Oko Wole Oko to niewielki staw położony w zachodniej części Doliny Pięciu Stawów, pomiędzy Czarnym Stawem Polskim i Zadnim Stawem Polskim, na terenie Dolinki pod Kotłem. Tafla wody położona jest na wysokości 1862 m W czasie zimy jezioro, ze względu na swoją małą głębokość, zamarza do samego dna. Głębokość stawu jest zmienna, zdarza się również, że okresowo wysycha. Jest to najprawdopodobniej przyczyną, nieuwzględnienia go w nazwie Doliny Pięciu Stawów. Niedaleko południowego brzegu jeziora przebiega nieoznakowana ścieżka na Gładką Przełęcz. Wole Oko Zadni Staw Polski Zadni Staw Polski jest najdalej wysuniętym na północny zachód jeziorem Doliny Pięciu Stawów i znajduje się w górnym piętrze tej doliny – w Dolince Pod Kotłem. Powierzchnia jeziora wynosi około 6,5 ha, głębokość – 31,6 m, długość – 382 m, a szerokość – 235 m. Tafla wody położona jest na wysokości 1890 m. Jest to drugie pod względem wysokości położenia jezioro w Polsce. Staw otoczony jest przez malownicze górskie szczyty. Od zachodu góruje nad nim Walentkowy Wierch (2156 m od północy – Świnica (2301 m i Zawratowa Turnia (2247 m Po wschodniej stronie stawu przebiega niebieski szlak turystyczny ze Schroniska nad Przednim Stawem Polskim na Zawrat. Jeziorko jest pochodzenia glacjalnego, utworzyło się w kotle polodowcowym. Jego wody zasilają Wole Oko, a następnie przepływają podziemnym potokiem do Czarnego Stawu Polskiego, i dalej do Wielkiego Stawu Polskiego. Zadni Staw Polski Schronisko w Dolinie Pięciu Stawów Schronisko w Dolinie Pięciu Stawów W Dolinie Pięciu Stawów, przy północnym brzegu Przedniego Stawu Polskiego, na wysokości 1671 m położone jest Schronisko PTTK im. Leopolda Świerza. Jest to najwyżej położone schronisko w Polsce. Schronisku ma 67 miejsc noclegowych w pokojach 2, 4, 6, 7, 8, 10-osobowych. Cena noclegu wynosi od 32 do 50 zł za nocleg, w zależności od liczebności pokoju. Poza tym w budynku mieszczą się sala jadalna, kuchnia turystyczna, przechowalnia bagażu, bufet, w którym można zamówić coś do jedzenia (w tym najlepszą w Tatrach szarlotkę), recepcja i sklepik z pamiątkami, mapami i przewodnikami, a także wypożyczalnia sprzętu zimowego. Dla odwiedzających schronisko czynne jest codziennie w godzinach 8 – 21 (z przerwą pomiędzy 10 i 11). W schronisku funkcjonuje biuro turystyki górskiej 5+ mające w swojej ofercie liczne, ciekawe wycieczki wysokogórskie i szkolenia. Jest to jedyne w Polsce schronisko, do którego nie prowadzi przejezdna dla samochodów droga. Schronisko jest zaopatrywane przy pomocy zainstalowanego w górnej części Doliny Roztoki wyciągu towarowego, do którego towar przywożony jest na traktorach i quadach. Obecnie istniejące schronisko, nie jest pierwszym, które stanęło w Dolinie Pięciu Stawów. Łącznie było ich kilka, a każde z nich miało swoją ciekawą historię. Funkcję pierwszego, prowizorycznego schroniska, pełnił szałas stojący przy północno-zachodnim brzegu Wielkiego Stawu Polskiego. Pierwszy budynek wybudowany z przeznaczeniem na schronisko – kamienny, prosty, jednoizbowy, stanął w 1876 roku przy brzegu Małego Stawu. Nosił on imię Ludwika Zejsznera – polskiego geologa, geografa, kartografa i krajoznawcy. Dwadzieścia lat później wybudowano kolejne schronisko, drewniane i o wiele bardziej wygodne. W środku znajdował się piec i prycze do spania. Było ono kilkukrotnie dewastowane (w czasie I Wojny Światowej), ale również odnawiane, modernizowane i rozbudowywane. Służyło turystom do 1924 roku. W 1932 w Dolinie Pięciu Stawów stanęło kolejne schronisko, które zaprojektował i osobiście doglądał budowy Karol Stryjeński – dyrektor Państwowej Szkoły Przemysłu Drzewnego w Zakopanem. Pierwszymi dzierżawcami zostali Maria i Andrzej Krzeptowscy, ich potomkowie zarządzają schroniskiem w Dolinie Pięciu Stawów do dnia dzisiejszego. Ówczesne schronisko cieszyło się ogromną popularnością wśród turystów, jednak w 1945 r. doszczętnie spłonęło. Kolejnym schroniskiem został, wybudowany w 1947 roku przez Andrzeja Krzeptowskiego, drewniany budynek istniejący do dziś. Mijamy go idąc niebieskim szlakiem do obecnego schroniska. Od 1968 roku funkcjonuje w nim strażnicówka TPN. Obecne schronisko (piąte z kolei) zostało wybudowane w 1954 roku. Miejsce budowy schroniska zostało zmienione w celu zapewnienia bezpieczeństwa lawinowego. Jest to kamienny budynek z drewnianym dachem, który bardzo ładnie wkomponowuje się w krajobraz. Jego projekt wykonali Anna Górska, Jan Chmielewski, Jędrzej Czarniak, Gerard Ciołek i Jerzy Mokrzyński. Pierwszą kierowniczką została Maria Krzeptowska, a obecnie schroniskiem kierują jej wnuczki – Maria i Marta, wraz z mężami. Schronisko w Dolinie Pięciu Stawów Szlak do Schroniska INFORMACJE O ODCINKU SZLAKU Długość: 0,5 km Czas przejścia: 0:10 (↕) Różnica poziomów: 1668 m – Dolina Pięciu Stawów 1672 m – Schronisko w Dolinie Pięciu Stawów 4 m Stopień trudności: Łatwy Ekspozycja: Brak Widoki: Z całego szlaku Ubezpieczenia: Brak Kolor szlaku: Niebieski Od ujścia Roztoki kierujemy się niebieskim szlakiem w kierunku zachodnim, ku Schronisku PTTK w Dolinie Pięciu Stawów. Początkowo od Wielkiego Stawu Polskiego oddziela nas kilkunastometrowy pas kosodrzewiny. Później podchodzimy nad jego brzeg i do samego Schroniska idziemy wałem morenowym, wzdłuż jezior, po ścieżce ułożonej z kamieni. Kolejnym jeziorem, które mijamy jest Mały Staw Polski. Na jego wysokości, po drugiej stronie szlaku stoi dawne schronisko, obecnie pełniące funkcję strażnicówki TPN. Następnie idziemy północnym brzegiem Przedniego Stawu Polskiego, na którego końcu znajduje się Schronisko im. Leopolda Świerza. Szlak Doliną Pięciu Stawów na Zawrat Szlak Doliną Pięciu Stawów na Zawrat INFORMACJE O ODCINKU SZLAKU Długość: 4,0 km Czas przejścia: 1:40 (↓1:20) Różnica poziomów: 1668 m – Dolina Pięciu Stawów 2158 m – Zawrat 490 m Stopień trudności: Średni Ekspozycja: Zdarzają się bardziej eksponowane fragmenty szlaku Widoki: Z całego szlaku Ubezpieczenia: Brak Kolor szlaku: Niebieski Wariant: PODEJŚCIE Niebieski szlak z Doliny Pięciu Stawów jest najłatwiejszym i najbezpieczniejszym wariantem dojścia na przełęcz Zawrat. Nie jest ani szczególnie stromy, ani eksponowany, w odróżnieniu od wszystkich pozostałych dróg prowadzących w to miejsce. Dzięki temu podczas wędrówki możemy skupić się na podziwianiu otaczających nas pięknych wysokogórskich krajobrazów – podążając szlakiem przemierzamy właściwie całą Dolinę Pięciu Stawów Polskich. Przez większość drogi z prawej strony towarzyszy nam skalista grań, którą przebiega szlak turystyczny Orla Perć. Mając lornetkę możemy przystanąć i popodglądać zmagających się z tym szlakiem turystów. Najwyższym punktem tej grani jest Kozi Wierch (2291 m i jest on zarazem najwyższym szczytem leżącym w całości na terytorium Polski. Kozica na szlaku na Zawrat W miejscu wypływu potoku Roztoka przechodzimy przez mostek i udajemy się w kierunku zachodnim. Idziemy ścieżką pośród kosodrzewiny i po około 250 metrach mijamy skrzyżowanie ścieżek, na którym w prawo odchodzi żółty szlak na przełęcz Krzyżne. SKRZYŻOWANIE SZLAKÓW: Żółty – na Przełęcz Krzyżne: 2:00 (↓1:30) Początkowo szlak przebiega wzdłuż Wielkiego Stawu Polskiego po relatywnie płaskim terenie, pokonujemy jedynie nieznaczne przewyższenia i obniżenia. Po kolejnych 500 m mijamy czarny szlak na Kozi Wierch. SKRZYŻOWANIE SZLAKÓW: Czarny – na Kozi Wierch: 1:45 (↓1:15) Po lewej stronie, przy północno-zachodnim brzegu Wielkiego Stawu Polskiego, stoi najstarszy szałas w Tatrach datowany na XVII wiek. Dochodzimy do kolejnego skrzyżowania, z którego możemy udać się żółtym szlakiem na Szpiglasową Przełęcz (i dalej do Morskiego Oka) lub na Kozią Przełęcz (i dalej do Doliny Gąsienicowej). SKRZYŻOWANIE SZLAKÓW: Żółty – Na Szpiglasową Przełęcz: 1:45 (↓1:15) i na Kozią Przełęcz: 1:20 (↓1:00) Na wysokości skrzyżowania, na kamiennym głazie jest wmurowana tablica upamiętniająca tragiczną śmierć Stanisława Bronikowskiego w 1917 roku, który zginął spadając w przepaść z Zamarłej Turni (lewa część tablicy jest rozbita). Po północnej stronie widać Dolinę Pustą i spływające z niej liczne strumienie wody, tworzące na wysokości szlaku rozlewiska, które czasem ciężko jest pokonać suchą nogą. Zostawiamy za sobą Wielki Staw Polski oraz odbijającą w lewo nieoznakowaną ścieżkę na Gładką Przełęcz. Po około półkilometrowym odcinku zakręcamy razem ze szlakiem w kierunku północnym. Szlak, stromo pnąc się pod górę, wchodzi na teren Dolinki pod Kołem – górnego piętra Doliny Pięciu Stawów. Idziemy zachodnim zboczem Kołowej Czuby (2105 m po lewej stronie mijając Wole Oko i Zadni Staw Polski. Wchodzimy coraz wyżej po skalistym zboczu Małego Koziego Wierchu (2228 m na przełęcz Zawrat. Wiosną długo zalega tu śnieg, trzeba więc uważać, aby się nie poślizgnąć. Podejście na Zawrat

Czarny Staw Gąsienicowy (1624 m) Zmarzły Staw pod Zawratem (1788 m) 50'. Zmarzły Staw pod Zawratem (1788 m) Kozia Przełęcz (2137 m) 1h. Średnio-trudne dojście do Orlej Perci (znacznie łatwiejsze niż od strony Doliny Pięciu Stawów Polskich). Prowadzi na jedną z najpiękniejszych polskich przełęczy. Końcówka zabezpieczona

Zawrat to jedno z najsłynniejszych miejsc w Tatrach Wysokich. Położona na wysokości 2159 przełęcz stanowi bramę do najtrudniejszego szlaku w Polskich Górach – Orlej Perci. Nazwa występuje dość często na tatrzańskich szlakach i oznacza po prostu wąską, stromą przełęcz między szczytami. Drogi na Zawrat Na przełęcz Zawrat prowadzą trzy szlaki. Niebieski wychodzi z doliny Gąsienicowej i jest uważany za najtrudniejsze dojście do tego punktu. Z kolei czerwonym szlakiem można dotrzeć na Zawrat ze Świnicy. To również dość trudny szlak, ubezpieczony sztucznymi ułatwieniami. Z kolei najłatwiejszym dojściem do przełęczy jest niebieski szlak prowadzący od schroniska w Dolinie Pięciu Stawów. Przejście całej drogi powinno zająć nawet niewprawnemu turyście nie więcej niż 2 godziny. Przy tym, w przeciwieństwie do pozostałych dróg na Zawrat, nie ma tu żadnych trudnych podejść i sztucznych zabezpieczeń. Powolna, satysfakcjonująca wspinaczka Na drodze ze schroniska turysta wspina się w sumie 560 metrów w górę, ale jest to podejście rozłożone dość równomiernie na długości prawie 4 kilometrów. Dzięki temu wędrówka nie jest specjalnie męcząca, a do tego zapewnia niesamowite widoki. Podczas takiej wyprawy można zobaczyć wszystkie pięć stawów w dolinie, a z samej przełęczy roztaczają się niesamowite widoki. Wycieczka na Zawrat z Doliny Pięciu Stawów nie wymaga specjalnych przygotowań, a jednocześnie pozwala poczuć zew wysokich gór. Warto pamiętać, że mimo prostego szlaku, sama przełęcz jest miejscem dość niebezpiecznym. Ponura statystyka wskazuje, że na przestrzeni lat, w tym miejscu życie straciło około 20 osób. Dlatego wszystkim odwiedzającym Zawrat zalecana jest ostrożność. Brama do Orlej Perci Jak już wspominaliśmy, przełęcz jest początkiem Orlej Perci. Tu właśnie rozpoczyna się jednokierunkowa część tego słynnego szlaku w stronę Koziej Przełęczy. W tę drogę wyruszać powinny tylko osoby, które mają doświadczenie na górskich szlakach i nie boją się eksponowanych odcinków, klamr, drabinek i łańcuchów. Dlatego mniej zaawansowanym miłośnikom Tatr zaleca się tylko wyjście na Zawrat z Doliny Pięciu Stawów i powrót tą samą drogą. Z czterech wychodzących z przełęczy szlaków, tylko jeden jest prosty do pokonanie i nie zawiera eksponowanych odcinków. Idealny szlak do eksploracji Doliny Pięciu Stawów Niebieski szlak na Zawrat z Doliny Pięciu Stawów pozwala zobaczyć wszystkie atrakcje tego pięknego zakątka Tatr Wysokich. Ostre skalne szczyty, wysokogórska roślinność i przepiękne jeziora, to widoki, których nie da się zapomnieć. Szlak ten można pokonać także w jeden dzień, wychodząc z parkingu na Palenicy Białczańskiej. Wliczając w trasę dojście przez Dolinę Roztoki i zakładając powrót jeszcze tego samego dnia, na wycieczkę trzeba przeznaczyć około 8 godzin.

Według niego, paradoksalnie odcinek z Zawratu na Kozi Wierch jest bardziej komfortowy, ale z innej przyczyny. — Są tam co jakiś czas możliwości ucieczki na wypadek załamania pogody. Z Koziej Przełęczy i Koziego Wierchu można zejść, czy to w stronę "Murowańca", czy Doliny Pięciu Stawów, gdzie też jest schronisko.

Doliny Pięciu Stawów Polskich ze schroniska; szlakiem niebieskim na Zawrat – trasa o niewielkich trudnościach technicznych, 1:40 h; szlakiem żółtym na Kozią Przełęcz – trasa trudna, eksponowana, z łańcuchami i klamrami, 1:50 h; szlakiem czarnym na Kozi Wierch – trasa średnio trudna, żmudna, 1:55 h;

Z przełęczy Zawrat szlak niebieski na północ do schroniska „Murowaniec” – 1.40 godz. (również miejsca o dużej ekspozycji), na południe do Doliny Pięciu Stawów Polskich do schroniska nad Przednim Stawem – 1.30 godz. PRZEŁĘCZ ZAWRAT KOZIA PRZEŁĘCZ(po drodze Zamarła Turnia) 2159. 2137. 0,8 : 20: 1.00 TM0Jwu.

8uukiu3bpq.pages.dev/2

8uukiu3bpq.pages.dev/58

8uukiu3bpq.pages.dev/70

8uukiu3bpq.pages.dev/82

8uukiu3bpq.pages.dev/43

8uukiu3bpq.pages.dev/48

8uukiu3bpq.pages.dev/65

8uukiu3bpq.pages.dev/85

zawrat z doliny pięciu stawów